En 1884, à l'initiative de Clément Cabanettes, quarante familles rouergates émigrèrent vers la pampa argentine pour y fonder une colonie, devenue depuis la ville de Pigüé (15000 habitants).
C'est dans ce contexte que se déroule ce roman, qui commence en Rouergue pour s'achever en Argentine.
Pourquoi quitter le pays ? Outre les difficultés économiques, les raisons sont diverses. On suivra particulièrement le cheminement de Marcelon, le jeune forgeron, et de Margarida fille de paysans et future sage-femme, "au-delà de la mer".
Un personatge tòrna aparéisser 17 ans pus tard per respondre a una question que totes se pausèron : cossí una dròlla de dètz ans poguèt desaparéisser pendent un mes e mièg, quand tot lo vilatge e los gendarmas la cercavan ? Ont èra passada ?
Coma dins sos romans "Lo barracon", "Un estiu sus la talvera" e "Lo fuelh rosegat", Sèrgi Gairal nos mena dins l'univèrs de las relacions familialas.
Fabrici passa fòrça temps en çò de sos grands. Una sompa, de carpas amb una misteriosa malautiá. De tot aquò, va nàisser una tendra complicitat entre lo dròlle e son pepin. Un roman que s'apièja suls ligams intergeneracionauls, que mòstra de mai qu'avèm pas acabat d'aprene los uns dels autres.
Doas sòrres bessonas son en Terminala ; lor fraire, lo narrator, es en Segonda. Après aver totjorn viscut ensemble dempuèi la naissença, es una aventura sentimentala que las va desseparar après la bachelieirat, una aventura particulara per caduna, que lor va far viure un « estiu sus la talvera ». La talvera es un tèrme agricòla : es la broa d'un camp, d'un prat, d'una pèça que pòt pas èsser trabalhada, cultivada, laurada, semenada. Es un limit, e un simbòl dins lo poèma de Joan Bodon, La talvera, coma dins lo títol del roman. Es un tèma filosofic, la libertat, que justament las doas bessonas devon desvolopar pendent l'annada, pel bachelieirat blanc. Devon comentar lo vèrs de Bodon « Es sus la talvera qu'es la libertat », amb un punt d'interrogacion a la fin.
Aquel barracon, que se quilha sul camin de Sant Jacme de Compostèla dempuèi lo sègle XIV, te fa un brave sospluèg ont pòdes costejar de mond que, de costuma, se coneisson pas gaire. Aital la castelana tròp perfumada o aquel romieu que se ditz alemand. Lo narrator - un dròlle - s'i agrada tant coma a l'escòla. E tot cercant sa cata sómia de tot çò qu'aicí poguèt avenir. Mas a l'escòla tanben se'n passa ! I a la mèstra que ven d'Alsàcia ; e la Clotilda qu'a desparegut. Un roman qu'a causit un encastre original, la sala de classa - que vesèm foncionar pels uèlhs d'un escolan - e que nos torna una part preciosa de nòstre passat tan pròche.
Dins una vilòta, de cans desapareisson ; la premsa ne parla, l'inquietud ganha. Florença, jove retirada, a paur pel seu Perlon... Es dins aquel contèxt que l'ostal aculhís dos « membres » novèls, un papagai, puèi un robòt, que lor preséncia insolita serà pas sens consequéncias sus la vida de la familha, del vesinatge, e mai del barri de las Pimparèlas.
